Sociale uitsluiting is een laagdrempelige én ernstige vorm van pesten

Jana Niemann is gepromoveerd aan de Rijksuniversiteit van Groningen en is daar werkzaam als docent op de afdeling organisatiepsychologie. Daarnaast is zij freelance consultant bij Creative Peas. Hoe kijkt Jana naar pesten op de werkvloer?

“Als ik aan pesten denk, denk ik aan sociale uitsluiting. Je zou kunnen zeggen dat deze vorm van pesten één van de minder dramatische vormen van pesten is. Er wordt ten slotte niemand aan grappen blootgesteld of fysiek mishandeld. Toch, denk ik dat met name sociale uitsluiting aspecten bevat, die ervoor zorgen dat het een zeer gevaarlijke en zorgwekkende manier van pesten is.

Sociale uitsluiting is een vorm van pesten die vaak in het verborgen plaatsvindt en waar de daders moeilijk te achterhalen zijn en moeilijk aangesproken kunnen worden. Ze doen namelijk eigenlijk niets: ze provoceren niet, ze maken de persoon niet belachelijk en ze gebruiken ook geen fysiek geweld.

Sociale uitsluiting kan dus beschouwd worden als een passieve vorm van pesten. Echter, juist omdat deze manier van pesten in het verbogen plaatsvindt en de dader moeilijk aanspreekbaar is, vrees ik, dat sociale uitsluiting een laagdrempelige en dus veelvoorkomende vorm van pesten is.

Ook heeft deze manier van pesten uitermate ernstige consequenties voor de slachtoffers: ze voelen zich vaak alleen, buitengesloten en twijfelen aan hun eigenwaarde. Ik moet hier ook denken aan een onderzoek dat laat zien, dat bij sociale uitsluiting in de menselijke hersenen dezelfde gebieden actief worden als bij fysieke pijn. Sociale uitsluiting doet dus vaak net zo veel pijn als wanneer iemand fysiek mishandelt wordt.

Het is dus belangrijk om in het dagelijkse leven, zowel op de werkvloer als in het privéleven, veel aandacht te schenken aan sociale uitsluiting en te proberen om deze vorm van pesten zo veel mogelijk te begrenzen.”

Jana Niemann werkt als docent bij de Rijksuniversiteit Groningen en als Freelance consultant bij Creative Peas. In 2012 is ze gepromoveert op haar proefschrift "Feedback is the breakfast of champions, but it can be hard to digist. A psychological perspective on feedback seeking and receiving". Als onderzoeker en consultant is het voor Jana met name belangrijk dat haar onderzoek een bijdrage levert aan de praktijk. Jana fungeert ook als coach voor studenten en medewerkers van de Rijksuniversiteit Groningen.